Η αυτόνομη πέδηση έκτακτης ανάγκης (AEB - Auto Emergency Braking) είναι ένα σύστηµα που ειδοποιεί τον οδηγό για µία επικείµενη σύγκρουση και βοηθάει στη µέγιστη αξιοποίηση των δυνατοτήτων του συστήµατος πέδησης του αυτοκινήτου.
Πολλά από τα ατυχήματα που προκαλούνται καθημερινά έχουν να κάνουν με την καθυστέρηση του οδηγού να πατήσει το πεντάλ του φρένου. Οι αιτίες είναι αρκετές: ήταν απρόσεκτος, είχε κακή ορατότητα, μιλούσε στο κινητό του τηλέφωνο. Δεν είναι επίσης λίγες οι περιπτώσεις που ο οδηγός εκτιμά λάθος την απόσταση και ασκεί μικρή δύναμη στην αρχή του φρεναρίσματος.
Πολλοί κατασκευαστές έχουν αναπτύξει τεχνολογίες που βοηθούν τον οδηγό να αποφύγει αυτά τα είδη ατυχημάτων ή, τουλάχιστον, να μειώσει τη σοβαρότητά τους. Τα συστήματα που έχουν αναπτύξει μπορούν να χαρακτηριστούν με τρεις λέξεις:
- Αυτόνομα (Auto): το σύστημα λειτουργεί ανεξάρτητα από τον οδηγό για να αποφύγει ή να μετριάσει το ατύχημα.
- Έκτακτης ανάγκης (Emergency): το σύστημα θα παρέμβει μόνο σε κρίσιμη κατάσταση.
- Πέδηση (Braking): το σύστημα προσπαθεί να αποφύγει το ατύχημα εφαρμόζοντας τα φρένα.
Τα συστήματα ΑΕΒ (Auto Emergency Braking) βελτιώνουν την ασφάλεια με δύο τρόπους:
- Συμβάλλουν στην αποφυγή ατυχημάτων εντοπίζοντας έγκαιρα κρίσιμες καταστάσεις και προειδοποιώντας τον οδηγό.
- Μειώνουν τη σοβαρότητα των συγκρούσεων που δεν μπορούν να αποφευχθούν μειώνοντας την ταχύτητας σύγκρουσης και, σε ορισμένες περιπτώσεις, προετοιμάζοντας το όχημα και τα συστήματα συγκράτησης για συγκρούσεις.
Τα περισσότερα συστήματα AEB χρησιμοποιούν τεχνολογία ραντάρ, κάμερας ή και τεχνολογία lidar, για να εντοπίσουν πιθανά σημεία σύγκρουσης, μπροστά από το αυτοκίνητο. Αυτές οι πληροφορίες συνδυάζονται με την ταχύτητα του αυτοκινήτου και την τροχιά ταξιδιού, για να καθορίσει εάν δημιουργείται μία επικίνδυνη κατάσταση. Εάν ανιχνευθεί πιθανή σύγκρουση, τα συστήματα AEB γενικά (αν και όχι αποκλειστικά) αρχικά προειδοποιούν τον οδηγό ότι απαιτείται δράση. Αν δεν γίνει καμία ενέργεια και παραμένει ο κίνδυνος σύγκρουσης, τότε το σύστημα θα εφαρμόσει τα φρένα, είτε με πλήρη δύναμη πέδησης, είτε με ενισχυμένη. Με κάθε τρόπο, στόχος είναι να μειωθεί η ταχύτητα με την οποία θα πραγματοποιηθεί σύγκρουση. Ορισμένα συστήματα απενεργοποιούνται μόλις εντοπιστεί η ενέργεια αποφυγής από τον οδηγό.
Κατηγορίες AEB
Το σύστημα ΑΕΒ θα φρενάρει ανεξάρτητα, εάν η κατάσταση γίνει κρίσιμη και δεν υπάρξει ανθρώπινη αντίδραση. Υπάρχουν τρεις κατηγορίες AEB:
- Σύστημα χαμηλής ταχύτητας – λειτουργεί σε δρόμους της πόλης για να ανιχνεύσει προπορευόμενα οχήματα, ώστε να αποφευχθούν απλοί τραυματισμοί, που δεν απειλούν τη ζωή, μέχρι και κρανιοεγκεφαλικές κακώσεις.
- Σύστημα υψηλότερης ταχύτητας – σαρώνει μέχρι 200 μέτρα μπροστά χρησιμοποιώντας ραντάρ μεγάλης εμβέλειας σε υψηλότερες ταχύτητες.
- Σύστημα πεζών – ανιχνεύει την κίνηση των πεζών σε σχέση με τη διαδρομή του οχήματος για τον προσδιορισμό του κινδύνου σύγκρουσης.
Μία ανάλυση των δεδομένων σύγκρουσης σε παγκόσμιο επίπεδο, που διενήργησε ο Fildes et al. το 2015, έδειξε ότι τα αυτοκίνητα με AEB είχαν 38% λιγότερες πιθανότητες να συγκρουστούν με το προπορευόμενο αυτοκίνητο. Μία άλλη μελέτη από το Schittenhelm το 2013 διαπίστωσε ότι το σύστημα AEB μείωσε τη σοβαρότητα της σύγκρουσης στο πίσω μέρος κατά 53% και απέφυγε τέτοιες συγκρούσεις κατά 35%.
Το σύστημα AEB λειτουργεί σε όλους τους τύπους οδοστρωμάτων, αλλά ανάλογα με τις οδικές συνθήκες, οι αποστάσεις ακινητοποίησης ενδέχεται να διαφέρουν. Επίσης θα λειτουργήσει σε όλες τις καιρικές συνθήκες, ή τουλάχιστον στις περισσότερες. Ωστόσο, σε βρεγμένο οδόστρωμα ενδέχεται να αυξηθούν οι αποστάσεις ακινητοποίησης, ενώ η ομίχλη ή η ηλιοφάνεια μπορεί να επηρεάσουν την ικανότητα της τεχνολογίας να ανιχνεύει τους κινδύνους.
Είναι σημαντικό να θυμάστε ότι ο οδηγός έχει πάντα ευθύνη για το όχημα και ότι πρέπει να οδηγεί προσεκτικά.
Όλα τα συστήματα AEB μπορούν να ανιχνεύσουν πιθανές συγκρούσεις με το προπορευόμενο αυτοκίνητο. Τα συστήματα πεζών ανιχνεύουν ανθρώπους, ενώ ορισμένα συστήματα χαμηλής ταχύτητας μπορούν να ανιχνεύσουν αντικείμενα και ζώα. Τα συστήματα προειδοποίησης πρόσκρουσης διαφέρουν μεταξύ των κατασκευαστών – ακόμη και των μοντέλων. Ορισμένα οχήματα διαθέτουν δύο ή περισσότερα συστήματα AEB.
Υπάρχει διαφοροποίηση ανάλογα με τον κατασκευαστή, σε ό,τι αφορά τις ταχύτητες στις οποίες είναι ενεργά, ενώ μερικοί κατασκευαστές προσφέρουν συστήματα ΑΕΒ που λειτουργούν και στην κίνηση με όπισθεν.
Το σύστημα AEB λειτουργεί και κατά τη ρυμούλκηση, ωστόσο, οι αποστάσεις ακινητοποίησης θα αυξηθούν λόγω του μεγάλου φορτίου, οπότε το AEB ίσως να μην είναι σε θέση να αποφύγει τη σύγκρουση. Ακόμη και σε αυτή την περίπτωση, το σύστημα θα πρέπει να μειώσει την ταχύτητα στο σημείο σύγκρουσης και αυτό σημαίνει ότι θα περιορίσει τις επιπτώσεις, μειώνοντας την πιθανότητα τραυματισμών στους εμπλεκόμενους.
Σε ό,τι αφορά τη δυνατότητα να απενεργοποιηθούν, τα συστήματα AEB διαφέρουν ανάλογα με τον κατασκευαστή αλλά συνήθως υπάρχει αυτή η δυνατότητα.
Η ορολογία των κατασκευαστών
Ανάλογα µε τον κατασκευαστή, για λόγους marketing, η ονομασία του συστήματος διαφέρει. Ακολουθούν παραδείγματα της ορολογίας που χρησιμοποιούν ορισμένοι κατασκευαστές αυτοκινήτων για τα συστήματα AEB:
- Alfa Romeo: Autonomous Emergency Braking
- Audi: Pre Sense Plus
- BMW: Driving Assistant Plus
- Ford: Active City Stop
- Holden: Automatic Emergency Braking City Stop
- Honda: Collision Mitigation Braking System
- Hyundai: Autonomous Emergency Braking
- Kia: Autonomous Emergency Braking
- Land Rover: Autonomous Emergency Braking
- Lexus: Pre-collision Safety System with Brake Assist
- Mazda: Smart City Brake Support
- Mercedes-Benz: PRE-SAFE Brake
- Mini: City Collision Mitigation
- Mitsubishi: Forward Collision Mitigation
- Nissan: Intelligent Emergency Braking with Forward-Collision Warning
- Peugeot: Active City Brake
- Skoda: Multi-Collision Braking
- Subaru: Pre-Collision Braking System (Eyesight)
- Toyota: Pre-Crash Safety System
- Volkswagen: City Emergency Braking
- Volvo: City Safety
AEB – EBA – ACC
Δεν πρέπει να συγχέουμε το σύστημα AEB (Auto Emergency Braking) µε το σύστημα υποβοήθησης φρεναρίσματος EBA (Emergency Brake Assist). Το σύστημα EBA αυξάνει την πίεση πέδησης για να ακινητοποιήσει το αυτοκίνητο όσο το δυνατόν γρηγορότερα, αλλά δεν μπορεί να εντοπίσει ότι το αυτοκίνητο πρόκειται να συγκρουστεί µε το προπορευόμενο όχημα. Ωστόσο, τα συστήματα AEB θα συνεργαστούν µε τα συστήματα ΕΒΑ στην ανίχνευση του κινδύνου και την εφαρμογή της μέγιστης δύναμης πέδησης.
Το σύστημα ΑΕΒ δεν έχει καμία σχέση µε το σύστημα ACC (Adaptive Cruise Control). Το σύστημα ACC ανιχνεύει την ταχύτητα και την απόσταση του προπορευόμενου οχήματος και διατηρεί µία ασφαλή απόσταση. Το ACC απαιτεί από τον οδηγό να ρυθμίσει την επιθυμητή ταχύτητα οδήγησης και θα επιταχύνει ή θα επιβραδύνει μέχρι την ταχύτητα αυτή, ανάλογα µε την ταχύτητα του προπορευόμενου οχήματος.
