Tα EV είναι, δυνητικά, πιο καθαρά και πιο οικολογικά απ’ ό,τι τα οχήματα με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Βεβαίως, δεν είναι μία «μαγική σφαίρα» που θα σώσει τον πλανήτη εν μία νυκτί, αλλά με τον καιρό...
Γνωρίζουμε ότι υπάρχει μία μερίδα καταναλωτών που επιλέγουν τα ηλεκτρικά οχήματα, επειδή επιδιώκουν να συμβάλλουν στην προστασία του περιβάλλοντος και να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων.
Ωστόσο, μπορεί να έχουν μιλήσει με ειδικούς -ή να έχουν διαβάσει σχετικά άρθρα- που αναφέρουν ότι τα ηλεκτρικά οχήματα δεν είναι, πραγματικά, τόσο φιλικά προς το περιβάλλον όσο λέγεται, ιδιαίτερα όταν λαμβάνεται υπόψη όλο το διοξείδιο του άνθρακα (CΟ2) που παράγεται κατά την κατασκευή ενός ηλεκτρικού οχήματος (Εlectrical Vehicle – EV). Πού βρίσκεται, λοιπόν, η αλήθεια;
Είναι τα EVs πραγματικά πράσινα ή είναι, απλώς, ένα ακόμη τρικ του μάρκετινγκ;
Περίπλοκο θέμα
Κανείς δεν αμφισβητεί ότι τα ηλεκτρικά οχήματα είναι πιο καθαρά κατά την κίνησή τους στον δρόμο. Δεν έχουν καν εξάτμιση και δεν εκπέμπουν επιβλαβή καυσαέρια στον αέρα που αναπνέουμε.
Ποια είναι, όμως, η συνολική ποσότητα διοξιδείου του άνθρακα που παράγεται καθ’ όλη τη διάρκεια ζωής του οχήματος; Αυτό είναι ένα αρκετά περίπλοκο θέμα και είναι πολύ δύσκολο να συγκρίνουμε απευθείας τις μάρκες ηλεκτρικών οχημάτων. Ωστόσο, κατασκευαστές που παράγουν στην ίδια γραμμή παραγωγής αυτοκίνητα με κινητήρα εσωτερικής καύσης (Internal Combustion Engine – ICE) και EVs, μπορούν να κάνουν αρκετά ακριβείς συγκρίσεις, όσον αφορά τη μέτρηση του αποτυπώματος άνθρακα ανά όχημα.
Τα αποτελέσματα αυτά, που έχουν δοθεί στη δημοσιότητα με στόχο τη διαφάνεια και τον διαμοιρασμό της γνώσης και της εμπειρίας, καταδεικνύουν ότι το πρώτο πράγμα που μπορεί να ειπωθεί με σιγουριά, είναι πως ο κατασκευαστής ενός EV παρήγαγε περισσότερο διοξείδιο του άνθρακα από τον κατασκευαστή του ίδιου μοντέλου με κινητήρα εσωτερικής καύσης, κατά περίπου 60 με 70% περισσότερο. Αυτό οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις μπαταρίες λιθίου. Η διαδικασία κατασκευής τους παράγει πολλές εκπομπές αερίων θερμοκηπίου, κυρίως λόγω της εξόρυξης και της επεξεργασίας των ορυκτών που χρησιμοποιούνται. Ωστόσο, από τη στιγμή που θα ξεκινήσει η χρήση ενός ηλεκτρικού αυτοκίνητου, οι εκπομπές διοξιδείου του άνθρακα για κάθε χιλιόμετρο που θα διανύεται θα είναι λιγότερες σε σύγκριση με ένα αυτοκίνητο με κινητήρα εσωτερικής καύσης. Ας δούμε γιατί:
Στο γράφημα, φαίνεται ότι τα ηλεκτρικά οχήματα ξεκινούν με υψηλότερο αποτύπωμα άνθρακα, αλλά, στη συνέχεια, η ποσότητα του διοξιδείου του άνθρακα που παράγεται, αυξάνεται μόνο λίγο, σταδιακά. Αντίθετα, στα οχήματα που διαθέτουν κινητήρα εσωτερικής καύσης, φαίνεται ότι το αποτύπωμα άνθρακα είναι χαμηλότερο στην αρχή, αλλά αυξάνεται πιο απότομα, όσο το αυτοκίνητο οδηγείται. Το ορυκτό καύσιμο που χρησιμοποιείται σε αυτά μετατρέπεται σε διοξίδειο του άνιρακα και απελευθερώνεται στο περιβάλλον. Όπως φαίνεται στο γράφημα, κάποια στιγμή οι δύο γραμμές διασταυρώνονται. Είναι ακριβώς το σημείο εκείνο στο οποίο τα EVs και τα αυτοκίνητα με θερμικά μοτέρ έχουν ίση περιβαλλοντική επίπτωση συνολικού αποτυπώματος διοξιδείου του άνθρακα. Αυτό είναι το «νεκρό σημείο». Πέρα από αυτό, καθώς και τα δύο είδη οχημάτων συνεχίζουν να χρησιμοποιούνται, το (9 έχει μικρότερο περιβαλλοντικό αντίκτυπο από το συμβατικό.
Το «νεκρό σημείο»
Πιο απλά, λοιπόν, η απάντηση στο ερώτημα αν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα είναι πιο «πράσινα» από τα συμβατικά έχει ως εξής: ναι είναι, μετά από το «νεκρό σημείο».
Αυτό εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από το πώς έχει παραχθεί η ηλεκτρική ενέργεια που χρησιμοποιείται για να επαναφορτιστεί το αυτοκίνητο. Εάν η ηλεκτρική ενέργεια από το δίκτυο παράγεται με ορυκτά καύσιμα, για παράδειγμα από την καύση λιγνίτη, προφανώς δεν εξοικονομείται τόσο πολύ διοξίδειο του άνθρακα, όσο αν παραγόταν από φωτοβολταικά συστήματα, ανεμογεννήτριες και άλλες ανανεώσιμες πηγές. Σε αυτή την περίπτωση, χρειάζεται περισσότερος χρόνος οδήγησης μέχρι το «νεκρό σημείο», ωστόσο, ακόμη και με τη χρήση ενέργειας από ορυκτά καύσιμα, ένα ηλεκτρικό όχημα, τελικά, θα γίνει πιο «πράσινο» σε σχέση με ένα όμοιο με κινητήρα εσωτερικής καύσης. àνα μέσος αριθμός χιλιομέτρων για το εν λόγω σημείο, στην Ευρώπη, είναι περίπου τα 84.000 χιλιόμετρα, αλλά, αν η ηλεκτρική ενέργεια παράγεται ανανεώσιμες πηγές, θα μπορούσε να είναι έως και 47.000 χλμ.
Απαιτείται χρόνος
Σύμφωνα με ερευνητές στο βρετανικό Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, η κατασκευή ενός EV παράγει 30 – 40% περισσότερες εκπομπές από την κατασκευή ενός συμβατικού αυτοκινήτου. Το μεγαλύτερο μέρος της αύξησης προέρχεται από την παραγωγή μπαταριών. Ορυκτά, όπως το λίθιο και το κοβάλτιο, απαιτούν ενεργοβόρες τεχνικές εξόρυξης και μεγάλες αλυσίδες εφοδιασμού και τα σημερινά εργοστάσια μπαταριών έχουν πολύ υψηλά αποτυπώματα άνθρακα. Με την πάροδο του χρόνου, λένε οι ερευνητές, η μεγαλύτερη απόδοση των ηλεκτρικών οχημάτων, κατά τη διάρκεια του ενεργού κύκλου ζωής τους, θα υπεραντισταθμίσει αυτή την αύξηση, ανεξάρτητα από το πώς παράγεται η ηλεκτρική ενέργεια. Αλλά παραδέχονται ότι θα μπορούσε να υπάρξει μία προσωρινή αύξηση στις συνολικές εκπομπές άνθρακα, έως ότου υπάρχουν αρκετά ηλεκτρικά οχήματα στον δρόμο που διανύουν αρκετά χιλιόμετρα για να ανατρέψουν την ισορροπία.
Ο κινητήρας εσωτερικής καύσης, από τότε που εφευρέθηκε -πάνω από έναν αιώνα πριν-, έχει γίνει δραματικά πιο αποδοτικός και καθαρός. Όμως έχει πλησιάσει στο όριο της βιωσιμότητάς του. Από την άλλη, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα έχουν πολύ περισσότερες δυνατότητες να γίνουν ακόμη καλύτερα και ακόμη πιο πράσινα στο μέλλον. Συνεπώς, τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ίσως, δεν είναι τέλεια στην παρούσα φάση, αλλά, σίγουρα, έχουν μέλλον με μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα.
Σε όλη την Ευρώπη, όλο και περισσότερη από την ηλεκτρική ενέργεια παράγεται με ΑΠΕ. Ταυτόχρονα, γίνονται εντατικές προσπάθειες για να μειωθούν οι εκπομπές ρύπων κατά τη διαδικασία κατασκευής των αυτοκινήτων. Τα περισσότερα εργοστάσια κατασκευής στην ήπειρό μας λειτουργούν με 100% καθαρή ηλεκτρική ενέργεια. Επιπλέον, οι μπαταρίες γίνονται όλο και πιο βιώσιμες. Δημιουργούνται νέες συνεργασίες στην εξέλιξη νέας γενιάς μπαταριών με πολύ μειωμένες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Παράλληλα, διευρύνεται η χρήση χάλυβα χωρίς ορυκτά, με στόχο την καθολική εφαρμογή του στην κατασκευή των μελλοντικών αυτοκινήτων.
Συμπέρασμα
Τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα οδηγούν τον δρόμο προς την εποχή των «πράσινων» οχημάτων. Σήμερα, είναι γρήγορα, διασκεδαστικά, αποδοτικά και βιώσιμα. Παραμένουν ακριβά στην αγορά, αλλά είναι φθηνότερα στη χρήση. Ακόμη και με την αυξημένη τιμή της ηλεκτρικής ενέργειας, το κόστος κίνησης δεν ξεπερνάει το 1 ευρώ ανά 10 χιλιόμετρα (σε δημόσιο φορτιστή). Έτσι, μπορούμε να πούμε με σιγουριά και με επιχειρήματα ότι τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα, ίσως, να μην είναι η λύση για όλα τα προβλήματα της αυτοκίνησης, αλλά είναι ένα σημαντικότατο βήμα στην πορεία της ανθρωπότητας προς ένα καθαρό και βιώσιμο μέλλον για τον πλανήτη.
